Yaş ortalamaları 73 olan iki binden fazla İsviçreli kadın ve Fransız eski belediye başkanı kendi hükümetlerinin iklim politikaları nedeniyle yaşam ve sağlık haklarını ihlal ettiği gerekçesiyle Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin (AİHM) yolunu tuttu.
Fransa ve İsviçre aleyhine iklim değişikliğine karşı tedbir almadıkları iddiasıyla davalar açıldı. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), çevreyi korumada başarısız oldukları iddiasıyla Fransa ve İsviçre aleyhine açılan davaları görüşecek. Hükümetler iklim değişikliğine karşı eylemsizlik iddiasıyla ilk kez mahkeme önüne çıkıyor.
İsviçreli kadınlar Hükümetin iklim politikaları nedeniyle AİHM’e gitti
İsviçreli iki binden fazla kadın İsviçre hükümetini iklim değişikliği politikası nedeniyle yaşam ve sağlık haklarını ihlal ettiği gerekçesiyle Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne (AİHM) verdi.
Kendilerine İklim Yaşlıları Kulübü (Club of Climate Seniors) adını veren ve yaş ortalamaları 73 olan İsviçreli kadınlar, iklim değişikliğinin insan haklarını, sağlıklarını ve hatta yaşamlarını riske attığını söylüyor. İsviçreli kadınlar altı yıldır İsviçre mahkemelerinde bu konu ile ilgili hukuk mücadesi vermiş. Sonuç alamayan kadınlar konuyu AİHM’e taşıdı.
İsviçre hükümeti iklim değişikliğinin sağlığı etkileyebileceğini inkâr etmiyor ancak bunun özellikle yaşlı kadınların sağlığıyla ilişkilendirilemeyeceğini söylüyor. Kadınlar, AİHM’in İsviçre’nin sera gazı emisyonlarını azaltma konusunda daha fazla adım atmasını sağlayacak karar almasını istiyor.
‘Fransa yaşamı koruma yükümlülüğünü yerine getirmedi’
Fransa’ya karşı açılan davada ise davacı Fransa’nın kuzeyindeki Dunkirk’ün bir banliyösü olan Grande-Synthe’nin eski belediye başkanı Damien Careme. Careme, merkezi hükümetin iklim değişikliğini önlemek için yetersiz adımlar atarak yaşamı koruma yükümlülüğünü yerine getirmediğini iddia ediyor.
Careme, belediye başkanı olduğu dönemde, iklim değişikliğinin evinin sular altında kalma riskini arttırdığını söyleyerek, hem kasabası adına hem de kendi adına Fransız yargısına başvurmuştu. Fransa’nın en yüksek idari mahkemesi 2021 yılında merkezi hükümete karşı kasabanın lehine karar verdi, ancak Careme’nin açtığı bireysel davayı reddetti ve bunun üzerine Careme Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne başvurdu.
İklim değişikliği ve insan hakları alanındaki ilk dava
Dava, iklim değişikliğinin insan hakları üzerindeki etkisinin ele alınacağı ilk dava özelliği taşıması açısından kritik bir öneme sahip. Eğer Avrupa Mahkemesi iklim değişikliğinin bireylerin yaşam ve sağlık haklarını ihlal ettiğini kabul ederse, bu durumun Konsey’in tüm üye ülkelerinde ve potansiyel olarak tüm dünyada emsal teşkil edeceği belirtiliyor.
İsviçreli davacı kadınlardan biri olan Elisabeth Stern, BBC’ye verdiği demeçte “Bazı insanlar zaten öleceksin, neden şikayet ediyorsun diyor. Ancak İsviçre hükümetimiz düzgün bir iklim politikası oluşturamadı diye ölmek istemiyoruz.” diyor.
Sıcaklık artışının özellikle yaşlılar üzerinde ciddi etkileri var.
Dünya sıcaklıkları insan faaliyetleri nedeniyle artıyor ve iklim değişikliği artık insan yaşamının her yönünü tehdit ediyor. İsviçre’de ise sıcaklıklar küresel ortalamadan daha hızlı artıyor ve sıcak hava dalgaları giderek daha sık görülüyor. Avrupa İklim ve Sağlık Gözlemevi, ortalama sıcaklıkta öngörülen artışların Avrupa genelinde, özellikle de yaşlılar arasında “halk sağlığı üzerinde ciddi etkileri” olabileceğini söylüyor. Son 20 yılda Avrupa’da 65 yaş üstü kişilerde sıcaklığa bağlı ölümlerin %30’dan fazla arttığı belirtiliyor.
Bir cevap yazın