Şiddetli yağışlarla yurttaşlarımızı kaybettiğimiz ve aynı zamanda kuraklık nedeniyle su kısıtı kararlarının alındığı bir ortamda bugün Dünya Su Günü. Kuyu Kurumadan değişimi hızlandırmak hayati önem taşıyor. Bugün 2023 Dünya Su Kalkınma Raporu da yayımlandı. Raporda “temiz su ve sanitasyon hedefine” ulaşmada iş birliği ve ortaklık önemli vurgusu öne çıkıyor.
22 Mart 1993’te Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulu’nda 22 Mart Dünya Su Günü ilan edildi. O tarihten bu yana her yıl 22 Mart, su konusuna dikkat çekmek için farklı temalarla ele alınıyor. 2023 Dünya Su Günü’nün teması ise “Ortaklıklar ve İş Birliği Yoluyla Değişimi Hızlandırmak” olarak belirlendi. BM de kırk yılı aşkın bir süredir ilk kez su konusunu görüşmek üzere Hollanda ve Tacikistan hükümetlerinin öncülüğünde Dünya Su Günü’nde, BM 2023 Su Konferansı’nda bir araya geliyor. Konferansa dünya liderleri davet edildi ancak çoğu ülkenin bakanlar ya da üst düzey yetkilileri tarafından temsil edilmesi bekleniyor.
Küresel tatlı su talebi 2030’a kadar arzı %40 aşacak
Su Konferansı öncesinde uzmanlar yakın bir su kriziyle karşı karşıya olunduğunu ve bu on yılın sonuna kadar tatlı suya olan talebin arzı %40 oranında aşmasını beklediklerini söylüyor. Suyun Ekonomisi üzerine Küresel Komisyon tarafından yayımlanan raporun yazarları çoğu ülkenin su kaynakları açısından komşularına bağımlı olması ve aşırı kullanım, kirlilik ve iklim krizinin su kaynaklarını küresel ölçekte tehdit etmesi nedeniyle ulusların suyu “küresel ortak varlık” olarak yönetmeye başlamaları gerektiğini belirtiyor.
Uzmanlar sulak alanların ve tükenen yeraltı su kaynaklarının geri kazanılması, sanayide kullanılan suyun geri dönüştürülmesi, suyu daha verimli kullanan hassas tarıma geçilmesi ve şirketlerin “su ayak izlerini” rapor etmesi gerektiği gibi konularda acil olarak eyleme geçilmesi gerektiğini söylüyor.
Su için ortaklıklar ve iş birliği
BM Su üyeleri ve ve ortakları adına UNESCO Dünya Su Değerlendirme Programı (WWAP) tarafından koordine edilen ve hazırlanan Dünya Su Kalkınma Raporu (WWDR), her yıl Dünya Su Günü’nde karar vericilere sürdürülebilir su politikaları ve eylemlerini formüle etmek ve uygulamak için gerekli kritik bilgi ve araçları sağlamak için yayımlanıyor. Bu yılki rapor, BM 2023 Su Konferansı’nda gerçekleştirilmesi planlanan diyalog ve müzakarelere ilham vermek üzere sürdürülebilir kalkınmanın tüm aşamalarında ortaklıklar kurmanın ve iş birliği geliştirmenin gerekli olduğuna vurgu yapıyor.
Su kıtlığı endemik hale gelmekte
“Su için Ortaklıklar ve İş Birliği” başlığı ile yayımlanan 2023 Dünya Su Kalkınma Raporu’nda, su kullanımının son 40 yılda küresel olarak yılda yaklaşık %1 oranında arttığı ve nüfus artışı, sosyo-ekonomik kalkınma ve değişen tüketim kalıplarının birleşimiyle 2050 yılına kadar benzer bir oranda artmasının beklendiği belirtilmekte. Bu artışın büyük kısmı ise orta ve düşük gelirli ülkelerde, özellikle de gelişmekte olan ekonomilerde yoğunlaşıyor. Su kıtlığı, tatlı su kirliliğinin hızlanması ve yayılmasıyla birlikte fiziksel su stresinin yerel etkilerinin bir sonucu olarak endemik hale gelmekte. Raporda, iklim değişikliğinin bir sonucu olarak, Orta Afrika, Doğu Asya ve Güney Amerika’nın bazı bölgeleri gibi suyun bol olduğu bölgelerde mevsimsel su kıtlığının artacağı ve Orta Doğu ve Afrika’da suyun zaten kıt olduğu bölgelerde daha da kötüleşeceği ifade edilmekte. Küresel nüfusun ortalama %10’u ise yüksek veya kritik su stresi yaşayan ülkelerde yaşıyor. Düşük, orta veya yüksek gelirli ülkelerin hepsinde su kalitesiyle ilgili riskler mevcut. Düşük gelirli ülkelerde su kalitesinin kötü olması genellikle atık su arıtmanın yetersiz olmasıyla ilgiliyken, yüksek gelirli ülkelerde bu durum tarımsal faaliyetlerden kaynaklanmakta.
Hedefe yönelik ilerlemenin hızlandırılması için ortaklıklar önemli
2015 yılında BM Sürdürülebilir Kalkınma Zirvesi’nde Sürdürülebilir Kalkınma için 2030 Gündemi 193 ülkenin imzasıyla kabul edilmişti. 2030 Gündemi kapsamında, toplam 17 Sürdürülebilir Kalkınma Amacı (SKA) tanımlanmıştı. Hedef 6 ise herkes için erişilebilir su ve atıksu hizmetlerini ve sürdürülebilir su yönetimini güvence altına almak.
Raporda, iş birliğinin suyla ilgili amaç ve hedeflere ulaşılmada kritik öneme sahip olduğu ve altıncı Sürdürülebilir Kalkınma Amacı’na (SKA 6) yönelik ilerlemenin ‘hızlandırılmasının’ büyük ölçüde ortaklıkların etkin ve verimli performansına bağlı olduğu vurgulanıyor.
Bir cevap yazın