Küçük Menderes Havzası’ndaki “Kuyu Kurumadan” su çalıştaylarının sonuncusu Ödemiş’te gerçekleşti. Ödemiş’teki çalıştaya Beydağ ve Tire’den de katılımlar oldu. Çok sayıda üreticinin, muhtarın ve ziraatçının katıldığı çalıştayda gerek Havza’nın genelinde gerek Ödemiş Ovası’nda tarımsal su kullanımına odaklanan değerlendirmeler yapıldı.
Ödemiş ve Beydağ belediye başkanlarının da izlediği çalıştaya, İzmir Büyükşehir Belediyesi Başkanlık Danışmanı Alim Murathan, Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarımsal Yapılar ve Sulama Bölümü’nde öğretim üyesi Doç. Dr. Murat Kılıç ve İZSU 2. Bölge Daire Başkanlığı’ndan çevre mühendisi Narin Polat sunumlarıyla katıldı.
Ödemiş Belediye Başkanı Mehmet Eriş ev sahibi olarak yapmış olduğu konuşmasında “Biz suyu hoyratça kullandıkça toprak artık dayanamıyor. Ovada çökmeler yaşanıyor… Belki de kuyu çoktan kurudu. Köprüden önce son çıkış diyorlar ya. O son çıkış var mı bilmiyoruz.” dedi. Bu noktada bilime güvenmek gerektiğini, küçük hesaplar yapılırsa doğanın mutlaka hesap soracağını vurgulayan Eriş, sözlerine şöyle devam etti.
“Dünya’nın en değerli toprağı Küçük Menderes. Kiraz’ı, Selçuk’u, Bayındır’ı, Beydağ’ı birbirinden ayrı düşünemeyiz. Böyle bir zenginliğimiz var, değerini bilebilirsek… Ama şimdi zor günler yaşıyoruz. Hayvancılığın çok yoğun olduğu bir bölgeyiz. Hayvancılığın daha doğru yapılabilmesi için silajın iyi değerlendirilmesi gerekiyor. Ödemiş’te ortalama günlük 15 milyon ton su tüketiliyor ve bu arıtmaya gidiyor. Yağmur duası ile bu sorunu çözemeyiz, bilime, planlamaya başvurmalıyız. Arıtılan bu suyu tarıma uygun hale getirebiliriz. İZSU kimi projelerle bunu yapmaya başladı. Doğanın verdiği suda bir sorun yok, sorun bizim nasıl kullandığımızda. O yüzden Havzanın bütününü kapsayan, sanayisinden tarımına, kentleşmesine, dikilecek, ekilecek ürününe kadar bölgesel bir planlama yapılmadıktan sonra kurtuluş yok.”
Başkan Eriş’in ardından Beydağ Belediye Başkanı Feridun Yılmazlar da bir konuşma gerçekleştirdi. Yılmazlar konuşmasında Beydağ Barajı’nın alarm verdiğini, artık suyu aradıklarını, akıllı yatırım ve planlamalarla sorunun çözüleceğine dair inancını koruduğunu ifade etti.
Açılış konuşmalarının ardından ilk sunumu İzmir Büyükşehir Belediyesi Başkanlık Danışmanı Alim Murathan gerçekleştirdi. Alim Murathan sunumunda Küçük Menderes Havzası ve suyun durumu ile ilgili genel bilgiler verirken aynı zamanda İzmir Büyükşehir Belediyesi olarak geliştirdikleri ve Küçük Menderes’teki su krizine bir çözüm olarak gördükleri yağmur suyu hasadı projesinden de bahsetti.
Tüm dünyada gözle görülür bir iklim değişikliği ile karşı karşıya olduğumuzu belirten Murathan, bunun etkilerini öncelikle yağışlarda değil, sıcaklıklarda gördüğümüzün altını çizdi. “Dünya Meteoroloji Örgütü, 2015 yılından 2022’ye kadar olan süreyi bugüne kadarki en sıcak 6 yıl olarak değerlendirmiş. Türkiye’ye baktığımızda, ortalama yağışlarda azalma görüyoruz. İzmir’de ise şöyle bir sorunla karşılaşıyoruz. Sıcaklık artıyor, yağışlar düzensiz işliyor ve çok kısa sürede ciddi aşınmaya yol açıyor. Biz bu yağışlardan yeteri kadar verim alamıyoruz. Bunu şu şekilde örnekleyeyim; tarlanıza su düşüyor ama sıcaklık artışı çok ciddi bir buharlaşmayı getiriyor. Düşen su Küçük Menderes Nehri’ne ulaşmadan buharlaşıyor. Yağışın yaklaşık yüzde 18’i yer altı suyuna sızıyor, ortalama yüzde 80’i de sıcaklık etkisiyle buharlaşıyor. Bu da nehri etkiliyor, burada belirli dönemler hariç su görmüyoruz.”
Küçük Menderes Ovasına yılda 650 milyon m3 su düştüğünü vurgulayan Murathan, Büyükşehir Belediyesi’nin düşen bu suyu yağmur suyu hasadı projesi ile toplamayı hedeflediğini belirtti. Murathan, eğer çiftçilerden tam destek alınırsa, bunun çok büyük bir yağmur suyu hasadı projesi olacağını ve sorunun çözümüne katkıda bulunacağını kaydetti.
Küçük Menderes Ovası İzmir’in tarım arazileri içerisinde yarıdan fazlasını oluşturuyor. Ova aynı zamanda Türkiye’nin gıda güvenirliliğini de sağlıyor. Küçük Menderes’te yetişen her bir ürün Türkiye’yi besliyor. Buradaki su sorununu tartıştığımızda aslında Türkiye’nin su sorununu tartıştığımızı ifade eden Murathan, yer altı su seviyelerinin her yıl artan oranlarla düştüğünü verilerle paylaştı.
Ödemiş Belediye Başkanı Mehmet Eriş: Küçük Menderes Havzası’nı bekleyen kuraklığa işaret ediyoruz. Bugün burada 800 milyon m3 su kullanıyoruz. Küçük Menderes’i besleyen ise 300 milyon m3 su var. Arada 500 milyon m3 açık var. Kim kapatacak bunu? Elimizdeki olanakları, toprağıyla, suyuyla, havasıyla her durumda kullanabilmek için bilimin incelediği ve sonuç aldığı bilgileri doğru değerlendirmemiz gerekiyor.
Beydağ Belediye Başkanı Feridun Yılmazlar: Beydağ’da baraj yapılınca büyük bir arazi su altında kalmıştı. Baraj bizim için çok değerli tabii. 148 milyon m3 suyumuz vardı. Başka ilçeler de faydalansın diye bütün Havza’ya bırakılınca şimdi suyu arıyoruz. Tarlası su altında kalan çiftçilerimizin kurmuş olduğu su ürünleri kooperatifi de zor durumda. Beydağ Barajı şu anda alarm veriyor. Akıllı planlamalarla ve yatırımlarla sorunun çözüleceğine inanıyorum.
Alim Murathan’ın ardından çalıştay, Doç. Dr. Murat Kılıç’ın sunumuyla devam etti. Kılıç sunumda bizlere yanlış sulamanın neden olduğu sorunlar ve tarımsal üretimde suyun kullanımına ilişkin çözüm önerileri ile ilgili bilgiler verdi. Bölgede çok yaygın olan silajlık mısır üretiminde aşırı su tüketen salma sulama gibi uygulamaların aksine, damla sulama yöntemiyle hem su sarfiyatının önemli ölçüde azaltılacağını hem daha yüksek verim ve daha kaliteli ürün elde edilebileceğini vurguladı.
İzmir Büyükşehir Belediyesi Ödemiş Yerel Hizmetler Koordinatörü Hikmet Güriş:
Hasköy’de atık su arıtmadaki suyu tarımda kullanabiliyoruz. Ödemiş’teki atık su arıtmalarda da bu suyu tarımda kullanmak üzere bir araştırma yapılıyor. Onunla ilgili bir çalışma yapılacak. Çünkü Ödemiş’te bir Bademli Barajı kadar su, atık su arıtmadan gidiyor. Bu suyu geri kazanarak Bademli Barajı’nın sağladığı kadar su elde edebiliriz.
Çalıştayda son sunumu ise Narin Polat yaptı. Polat sunumunda Küçük Menderes Havzası üzerinde yoğun bir hayvancılık faaliyeti ve tarımsal üretimi bulunduğunu ve bunun da su tüketimini çok arttığını vurgularken, yüzeysel su kaynaklarının yetersizliği nedeniyle bu ihtiyacın yer altı su kaynaklarından temin edildiğini söyledi. Katılımcılara Küçük Menderes Havzası genelinde İZSU’nun yaptığı ve yapacağı çalışmalar hakkında da bilgiler verilirken, Hasköy Atık Su Arıtım Tesisi’nde geri kazanım ünitesi yaptıklarını ve en kısa zamanda da çiftçilere geri kazandırılmış su sağlayacaklarını paylaştı.
Çalıştayın sonunda toplantıya katılan çok sayıda üretici görüş ve sorularıyla katkı yaptı.
Bir cevap yazın